واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش ايرنا،بادگيرها،نماد زيبايي،طراوت،خنكي و از طرفي مظهر تاريخي بودن يزد، شهر قنات،قنوت و قناعتاست،شهري كه معمارانش،آب را از زيرزمين و ازدل خشكي با نوعي مهندسي حساب شده به نامقناتبه كشتزارها آورده و مساجد و تكايا را آنچنان شكوه و جلال داده كهقنوترا جلوه نو بخشيدند و در نهايت در دل كوير قناعتپيشه كردند . اين بناها در گذشته تنها وسيله خنك كننده محيط منازل بود، آنگونه كه مردم گرمازده اين شهر كويري از گرماي طاقت فرساي تابستان به زير بادگيرها پناه مي بردند. بادگيرها در گذشته نقش خنك كننده منازل قديمي را ايفا مي كردند اما امروزه به دليل صنعتي شدن شرايط زندگي ،جاي خود را به وسايل خنك كننده برقي مانند پنكه و كولر داده اند. امروز بر فراز بام منازل نوساز يزد، نماد صنعتي شدن را بوضوح مي توان مشاهده كرد جايي كه اثري از هنر و معماري اصيل ايراني و اسلامي نيست. زندگي صنعتي تا جايي گسترش يافته است كه امروز اثري از بادگير به عنوان نماد شهر يزد بر فراز بام خانه هاي نوساز يزدي يافت نمي شود. بادگيرها بناهايي براي تهويه هوا داخل منازل است كه بر بام خانه هاي قديمي و به منظور خنك كردن آب بر فراز آب انبارهاي قديمي ساخته مي شد و نمونه هاي آن در شهر يزد زياد است. امروز يكي از زيباترين و بلندترين بادگيرها با افزون بر 33متر ارتفاع در باغ دولت آباد يزد وجود دارد كه به بلندترين بادگير جهان معروف است و شهرت جهاني دارد. در زير اين بادگير، جريان آب وجود دارد و تلفيقي از هوا و آب، طراوت و شادابي خاصي به آن بخشيده است. گرچه بادگيرها به دست معماران و استادكاران بناهاي تاريخي ساخته شده اند اما تحقيقات يك گروه دانشگاهي در يزد نشان داده كه ساخت بادگيرها كاملا مهندسي شده بوده است. با توجه به اينكه در گذشته استادكاران از فناوري چنداني بهره مند نبودند اما بادگيرها را با محاسبات دقيق ساخته اند و در ساخت آنها ،ملاحظات خنك شدن فضاي خانه بخصوص تالار و زير زمين بخوبي محاسبه شده است. اميرحسين ترك زاده كارشناس مربوطه در اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان در اين زمينه حاضر به مصاحبه با خبرنگار ايرنا نشد و انجام آن را منوط به هماهنگي با معاون ميراث فرهنگي استان دانست . بااين حال،وي چندي پيش در مصاحبه با يكي از سايت هاي خبري گفته بود: رطوبت و بي توجهي صاحبان خانه هاي داراي بادگير يكي از اصلي ترين عوامل تخريب بادگيرهاي شهر يزد است. اميرحسين ترك زادهافزوده بود: رطوبت با واردكردن آسيب به ديواره بادگيرها، موجب سستي و تخريب تدريجي آن مي شود و صاحبان املاك نيز براي رهايي از خطر ريزش اين سازه بلند، آن را يكباره تخريب مي كنند. به گفته وي،تخريب هر يك از خانه هاي تاريخي كه در جوار يك بادگير واقع باشد، موجب سستي پايه آن و در نهايت تخريب بادگير مي شود. ترك زاده يادآور شد: در خانه هاي قديمي و بعضا تاريخي يزد به دليل نوع خاص معماري از ناودان استفاده نمي شود به همين دليل از نوعي تغار بر روي پشت بام براي جمع كردن آب باران استفاده بعمل مي آيد كه در هنگام بارانهاي شديد،سر ريز شدن تغار موجب ايجاد آسيب به ديوار بادگير مي شود. وي با برشمردن عوامل تخريب بادگيرهاي شهر يزد اظهار داشت: رطوبت موجود در جداره بالايي سازه بادگير اگر در نهايت به پي برسد، كل بادگير فرو خواهد ريخت، علاوه بر اين كه تخريب ديواره پشت بند بادگير نيز موجب ريزش بادگير مي شود. تلاش خبرنگار ايرنا براي مصاحبه با ذات الله نيكزادمعاون ميراث فرهنگي ،صنايع دستي و گردشگري استان يزد نيز بي نتيجه ماند و وي حاضر به انجام مصاحبه در باره بادگيرها نشد. با اين حال،مديركل سابق ميراث فرهنگي و گردشگري استان يزد با بيان اينكه يك كار تحقيقاتي در زمينه بادگيرها انجام داده است، گفت: در گذشته بهره برداري زيادي از اين بناها مي شد علاوه بر اين كه بادگيرها از نظر نوع معماري، زيبايي خاصي به المان شهري و محيط طبيعي شهري مي دهد. عزيزالله سيفي كه هم اينك سكان فرمانداري يزد را در دست دارد،درگفت و گو با خبرنگار ايرنا ،ميراث فرهنگي را نشانه هويت و تمدن و فرهنگ تاريخي مردم توصيف كرد و گفت: بادگيريها در جابجايي هوا و تلطيف هواي داخل منازل نقش مهمي ايفا مي كند. وي معماري اين بناها را ويژه و منحصر به فرد برشمرد و اضافه كرد: بادگيرها طوري طراحي شده اند كه باد را به مسيرهاي مختلف منازل هدايت مي كنند. سيفي تصريح كرد:بادگيرهاي يك جهتي،دوجهتي،سه جهتي و در برخي موارد چهارجهتي براي دريافت و هدايت باد به داخل منازل طراحي شده اند. مديركل سابق ميراث فرهنگي يزد تصريح كرد: بادگيرها،هواي خنك طبيعي ايجاد مي كنند و از نظر پزشكي نيز به اثبات رسيده است كه مضرات هواي طبيعي از هواي توليد شده توسط وسايل خنك كننده كمتر است. سيفي اضافه كرد: زيبايي بخشيدن به المان شهري و صرفه جويي در مصرف انرژي نيز مزايايي ديگري است كه حفظ و احياي بادگيرها را ضروري مي سازد. وي ادامه داد: نوع جابجايي هوا توسط بادگيرها موجب شده است تا امروزه در برخي از كشورهاي اروپايي براي صرفه جويي در مصرف انرژي ،زيبايي المان شهري و سرعت جابجايي هوا، اين نوع بناها ساخته شود. به گفته وي،محققين يكي از دانشگاه هاي فرانسه با سفر به يزد كارهاي تحقيقاتي بسياري در باره بادگيرهاي اين شهر انجام داده اند. وي بابيان اينكه در زمان مسووليت خود درسازمان ميراث فرهنگي و گردشگري يزد بسياري از بادگيرها به همت ميراث فرهنگي و مشاركت مردم بازسازي، مرمت و احيا شد، گفت: براي حفظ و احياي بادگيرهاي يزد و بافت تاريخي شهرها اعتبارات زيادي نياز است. به اعتقاد برخي كارشناسان، بادگيرها بايد احياء شوند و اين امر نيز با مشاركت ميراث فرهنگي و مالكان بناهاي تاريخي ميسر است. از تعداد بادگيرهاي يزد آماري دردست نيست.ك/4 651/1968
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1151]