محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1796672349
مقايسه اثر محيط هاي کشت و تنظيم کننده هاي رشدگياهي در ياس چمپا در کشت درون شيشه اي
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
مقايسه اثر محيط هاي کشت و تنظيم کننده هاي رشدگياهي در ياس چمپا در کشت درون شيشه اي نويسنده:بهنام بهروز نام جهرمي*، مرتضي خوشخوي**، عنايت اله تفضلي** و احمد خليقي*** چکيدهجهت تعيين محيط کشت مناسب و نوع غلظت مواد تنظيم کننده رشد، آزمايش هايي با استفاده از غلظت هاي مختلف بنزيل آدنين (BA) (صفر، 0/5، 1 و 1/5 ميلي گرم در ليتر) و ايندول بوتيريک اسيد (IBA) (صفر، 0/005، 0/01 و 0/02 ميلي گرم در ليتر) روي ياس چمپا (Jasminum grandiforum) در شرايط کشت درون شيشه اي با استفاده ازدو غلظت محيط کشت موراشيگي و اسکوگ (MS) و (1/2MS) انجام گرفت. ريز نمونه هاي تک گره حاوي جوانه گونه ياد شده با استفاده از کلراکس 20% به مدت 15 دقيقه گندزدايي شدند. در اين پژوهش درصد رشدجوانه و ميزان پرآوري (تعداد شاخساره توليدي) مورد ارزيابي قرار گرفت. شاخساره ها پس از يک هفته قرارگيري در محيط کشت هاي MS حاوي صفر، 0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/25، 1/5، 1/75 و 2 ميلي گرم در ليتر IBA جهت ريشه زايي به محيط کشت MS بدون هورمون انتقال يافتند. به طور کلي در تمام موارد بررسي شده محيط کشت 1/2MS بهتر از محيط کشت MS بود. نتايج نشان داد که بهترين ترکيب جهت پرآوري شاخساره ياس چمپا يکي ميلي گرم در ليتر BA همراه با 0/005 ميلي گرم در ليتر IBA و بهترين غلظت براي ريشه زايي شاخساره ها 1 و 1/25 ميلي گرم در ليتر IBA بود. کلمات کليدي: ياس چمپا، کشت درون شيشه اي، تنظيم کننده هاي رشدگياهي، پرآوري، ريشه زايي مقدمه گياهان تيره زيتون سانان بيشتر به صورت درخت يا درختچه و گاهي بالا رونده مي باشند و گونه هاي علفي در اين تيره مشاهده نمي شود. در رده بندي گياهي، جنس هاي متعددي در تيره زيتون سانان قرار ميگيرند از آن جمله ميتوان ازجنس هايFraxinus, Jasminum Olea, Syringa, Ligustrum نام برد. جنس مورد بررسي در اين پژوهش Jasminum spp است که متجاوز از160 گونه دارد و يک گونه آن ياس چمپا است که موضوع اصلي اين تحقيق مي باشد. با وجود اين که کشت بافت با ريزافزايي فناوري نسبتاً جديدي است و در اين زمينه پژوهش هاي گسترده اي صورت گرفته است اما پژوهش کمي روي گونه هاي مختلف جنس ياس صورت گرفته است. استفاده از فناوري ريزافزايي ياس ها با پژوهش باهاتاچاريا (3) در سال 1997 شروع شد،که ريزافزايي گل ياس سفيد (.J.officinale L) در شرايط کشت درون شيشه اي صورت گرفت و با استفاده از ريزنمونه شاخساره به طول 1/5-1 سانتي متر، نسبت شاخه زايي و افزايش طول شاخه هاي پرآوري شده و ريشه زايي را دراين پژوهش مورد بررسي قرار دادند. در يک پژوهش ديگر (17) در سال 2002 توسط سانتوز و همکاران، ميزان پرآوري و طويل شدن شاخساره هاي زيتون رقم Maderensis مورد بررسي قرار گرفت. موکليونايت وکوزيني (9) اندام زايي يک گونه (.Fraxinus excelsior L) را با استفاده از رويان هاي بالغ جدا شده از بذر در شرايط کشت درون شيشه اي مورد بررسي قرار دادند. روشي ديگر توسط تونون و همکاران (19) براي ارزيابي افزايش سريع و باززايي شاخساره از محور رويان و لپه ها بذر يک گونه زبان گنجشک (F.angutsifolia L) که گياه ديگري از تيره زيتون مي باشد ارائه گرديد. بررسي ريشه زايي درون شيشه اي چند رقم زيتون شامل Moraiolo و Frantoio با استفاده از تنظيم کننده هاي رشد گياهي و قطعات کوچک شاخساره توسط روجيني (15) انجام گرفت. روجيني و فونتانازا (16) پژوهشي بر روي باززايي نوک شاخساره زيتون رقم Dolce Agogia با کشت درون شيشه اي و تنظيم کننده هاي رشد، باززايي رضايت بخش به دست آوردند. ياس خوشه اي (Syringa vulgaris L) يکي ديگر از گونه هاي زينتي تيره زيتون مي باشد که کشت درون شيشه اي آن توسط ري فوولت و همکاران (13) در مورد بررسي قرار گرفت. بررسي روش هاي ممکن کشت بافت براي افزايش سريع ياس چمپا و تعيين محيط کشت مناسب و نوع مواد تنظيم کننده رشد مورد نياز که بر کشت درون شيشه اي اين گياه اثر مي گذارند، از مهم ترين اهداف اين پژوهش مي باشند. مواد و روش ها در شهريورماه 1385 ريز نمونه هاي تک گره حاوي جوانه ازگونه ياس چمپا (J. grandiflorum L) از گياهان موجود در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد جهرم تهيه و در کلراکس 20% به مدت 15 دقيقه ضدعفوني گرديد. جهت پرآوري شاخساره دو نوع محيط کشت MS و 1/2MS حاوي غلظت هاي مختلف BA (صفر، 0/5، 1 و 1/5 ميلي گرم در ليتر) و IBA (صفر، 0/005، 0/01 و 0/02 ميلي گرم در ليتر) به صورت آزمايش فاکتوريل در قالب يک طرح کاملاً تصادفي با 4 تکرار و 8 نمونه درهر تکرار مورد استفاده قرار گرفت. محيط کشت MS حاوي غلظت هاي استاندارد موراشيگي و اسکوگ به اضافه 30 گرم در ليتر ساکارز و 8 گرم آگار بود که pH آن بر روي 0/2+5/7 تنظيم شده بود. عمل زير کشت 4 بار (28 روز يکبار) صورت گرفت. کشت ها در شرايط 16 ساعت روشنايي همراه با دماي 2+25 درجه سانتي گراد و استفاده از شدت نوري حدود 41/76 ميکرومول بر متر مربع بر ثانيه قرار گرفتند. صفات مورد بررسي عبارت بودند از: درصد رشد جوانه ها و ميزان پرآوري (تعداد شاخساره توليد شده). شاخساره ها پس از يک هفته قرارگيري در محيط کشت هاي MS حاوي صفر، 0/25، 0/5، 0/75، 1، 1/25، 1/5، 1/75 و 2 ميلي گرم در ليتر IBA جهت ريشه زايي به محيط کشت MS بدون هورمون انتقال يافتند و نهايتاً درصد ريشه زايي، تعداد ريشه و طول ريشه در آنها مورد بررسي قرار گرفت. تجزيه و تحليل آماري با استفاده از نرم افزار MSTAT-C و مقايسه معدل ها با استفاده از آزمون چند دامنه اي جديد دانکن در سطح 1% انجام گرفت. نتايج و بحث درصد رشد جوانه در مقايسه بين دو نوع محيط کشت مورد استفاده، درصد رشد جوانه در محيط کشت (37/6%)1/2MS بيشتر از محيط کشت (34/5%)MS بود و اختلاف معني داري در سطح 1% با هم داشتند (جدول 1). اين نتايج با نتايج ادوين و پائول (6) بر روي اکثر گياهان مورد بررسي مطابقت دارد. نتايج آن ها حاکي از آن بود که بهترين محيط کشت براي افزايش درصد رشد جوانه و تعداد شاخساره دراکثر گياهان، محيط کشت 1/2MS است. در مقايسه غلظت هاي مختلف BA بيشترين درصد رشد جوانه در غلظت يک ميلي گرم درليتر (47/8%) و کمترين آن در غلظت صفر (16/8%) مشاهده گرديد. در اين رابطه تفاوت معني داري در سطح 1% بين غلظت هاي مختلف BA مشاهده گرديد و همچنين افزايش غلظت از 1 به 1/5ميلي گرم در ليتر باعث کاهش درصد رشد جوانه ها گرديد (جدول 1). نتايج پژوهش دميرالي وهمکاران (4) در سال 1998 روي کشت درون شيشه اي انجير خوراکي حاکي از آن بودکه استفاده از يک ميلي گرم در ليتر BA بهترين شرايط کشت درون شيشه اي انجير مي باشد که با نتايج پژوهش حاضر همخواني نزديکي دارد. نتايج به دست آمده از پژوهش رپکاپلونس و کورک (14) روي ريزازديادي فيکوس بنجامين نشان داد که استفاده از 3 ميلي گرم در ليتر BA بهترين شرايط کشت درون شيشه اي اين گياه مي باشد که با نتايج پژوهش حاضر همخواني ندارد. اختلاف ژنتيکي زياد بين گونه هاي ياس و فيکوس بنجامين ميتواند يکي از دلايل اصلي اين عدم همخواني باشد. در بررسي غلظت هاي مختلف IBA غلظت 0/005 و 0/01 ميلي گرم در ليتر بيشترين (48/6 و 49/9%) و غلظت صفر (16/8%) کمترين درصد رشدجوانه را داشتند. در اين رابطه نيز افزايش غلظت تا 0/02 ميلي گرم در ليتر درصد رشد جوانه ها راکاهش داد (جدول 1). در مقايس برهمکنش محيط کشت و غلظت BA بيشترين درصد رشدجوانه در محيط کشت 1/2MS و غلظت يک ميلي گرم در ليتر (%50/1)BA و کمترين آن در هر دو محيط کشت MS و 1/2MS بدون (16 و 17/7%) BA مشاهده گرديد (جدول2). در برهمکنش محيط کشت و غلظت IBA بيشترين درصد رشد جوانه در محيط کشت 1/2MS حاوي 0/005 و 0/01 ميلي گرم در ليتر (50/9 و 52/2%) IBA و کمترين آن در هر دو محيط کشت MS و 1/2MS بدون (16 و 17/5%)IBA ديده شد (جدول3). در مورد برهمکنش BA و IBA بيشترين درصد رشد جوانه در يک ميلي گرم در ليتر BA و 0/01 ميلي گرم در ليتر IBA و 0/5 ميلي گرم در ليتر BA و 0/005 ميلي گرم در ليتر (72/5 و 71/4%)IBA و کمترين آن در 0/5 ميلي گرم درليتر BA بدون (14/5%) IBA مشاهده گرديد. با افزايش غلظت در هر دو تنظيم کننده رشد درصد رشد جوانه را کاهش داد (جدول 4). در مقايسه برهمکنش محيط کشت، BA و IBA بيشترين درصد رشد جوانه در محيط کشت 1/2MS و ترکيب يک ميلي گرم در ليتر BA و 0/01 ميلي گرم در ليتر IBA و 0/05 ميلي گرم در ليتر BA و 0/005 ميلي گرم در ليتر IBA (به ترتيب 76 و 74/8%) مشاهده گرديد. کمترين درصد رشد جوانه در محيط کشت MS بدون تنظيم کننده رشد و يا 0/5 ميلي گرم در ليتر BA بدون (14%) IBA مشاهده شد (جدول 5). در تمام موارد بررسي شده افزايش غلظت BA از 1 تا 1/5 ميلي گرم در ليتر و IBA از 0/01 به 0/02 ميلي گرم در ليتر باعث کاهش درصد رشد جوانه ها گرديد. نتايج مشابهي در کشت درون شيشه اي انار توسط نايک و همکاران (10) در رابطه با غلظت يک ميلي گرم در ليتر BA مشاهده شده است.
.jpg)
در بررسي دو نوع محيط کشت، تعداد شاخساره در محيط کشت (4/08 عدد) 1/2MS بيشتر از محيط کشتMS (2/54 عدد) بود و تفاوت معني داري در سطح 1% با هم داشتند (جدول 1). نتايج پژوهش ونگادسان و همکاران (20) روي اقاقيا نشان داد که بيشترين ميزان پرآوري شاخساره زماني حاصل مي گردد که از محيط کشت 1/2MS استفاده شود که با نتايج به دست آمده دراين پژوهش مطابقت دارد. اندرو و مارين (2) در مقايسه سه نوع محيط کشت WP ، MS و QL بيشترين ميزان پرآوري را درمحيط کشت MS به دست آوردند. در مقايسه غلظت هاي مختلف BA بيشترين تعداد شاخساره در غلظت 1 ميلي گرم در ليتر (5/1 عدد) و کمترين آن در غظت صفر (1/84 عدد) مشاهده شد. در اين رابطه اختلاف ها در سطح 1% معني دار بود. باافزايش غلظت تا 1 ميلي گرم در ليتر تعداد شاخساره افزايش داشت اما در 1/5 ميلي گرم در ليتر کاهش نشان داد (جدول 1). با استفاده از غلظت هاي مختلف IBA بيشترين تعداد شاخساره در غلظت 0/005 و 0/01 ميلي گرم در ليتر (3/6 و 59/3 عدد) و کمترين آن در غلظت صفر (2/78 عدد) مشاهده گرديد. در اين رابطه افزايش غلظت IBA تا 0/02 ميلي گرم باعث کاهش تعداد شاخساره (جدول 1). در برهمکنش محيط کشت و BA بيشترين تعداد شاخساره در محيط کشت 1/2MS حاوي 1 ميلي گرم در ليتر (6/29 عدد) BA و کمترين آن در محيط کشت MS بدون (1/42 عدد)BA مشاهده شد. افزايش غلظت BA در 1/5 ميلي گرم در ليتر در هردو محيط کشت ميزان پرآوري را کاهش داد (جدول 2). در مقايسه برهمکنش محيط کشت و IBA بيشترين تعداد شاخساره در محيط کشت 1/2MS حاوي 0/005 و 0/01 ميلي گرم در ليتر (4/44 و 4/42 عدد)IBA و کمترين آن در محيط کشت MS بدون (2/14عدد)IBA مشاهده گرديد. در اين رابطه مقادير تعداد شاخساره در تمام غلظت هاي IBA در محيط کشت 1/2MS بيشتر از مقادير مربوطه در محيط کشت MS بود. افزايش غلظت IBA در 0/02 ميلي گرم در ليتر در هردو محيط کشت باعث کاهش ميزان پرآوري شد (جدول 3). در بررسي برهمکنش BA و IBA بيشترين تعداد شاخساره در ترکيب يک ميلي گرم در ليتر BA و 0/005 ميلي گرم در ليتر (6/17 عدد)IBA و کمترين آن در تيمار شاهد و 0/01 ميلي گرم در ليتر IBA بدون (1/78 و 1/82 عدد)BA مشاهده شد (جدول 4). در مقايسه برهمکنش سه فاکتور، بيشترين تعداد شاخساره در محيط کشت 1/2MS حاوي يک ميلي گرم در ليتر BA و 0/005 ميلي گرم در ليتر (7/61 عدد)IBA و کمترين آن در محيط کشت MS بدون BA در غلظت هاي مختلف (1/37، 1/43، 1/4 و 1/46 عدد) IBA مشاهده شد (جدول 6) (تصوير 1). با توجه به اين که افزايش غلظت اکسين ها مانع از شاخه زايي مي شود، در اين رابطه نيز به طور کامل مشخص است که در کمترين غلظت (0/005 ميلي گرم در ليتر)IBA و غلظت يک ميلي گرم در ليتر BA بيشترين تعداد شاخساره مشاهده شده است. نتايج مشابهي در يافته هاي سانتوز و همکاران (17) در زيتون مشاهده گرديده است. به طوري که بيشترين تعداد شاخساره را در محيط کشت OM (Olive medium) حاوي يک ميلي گرم در ليتر BA و 0/08 ميلي گرم در ليتر IBA به دست آوردند. باهاتاچاريا (3) در کشت درون شيشه اي ياس سفيد، بيشترين تعداد شاخساره را در محيط کشت حاوي 2 ميلي گرم در ليتر BA و 3 ميلي گرم در ليتر NAA به دست آورد. جبارزاده و خوشخوي (7) بيشترين تعداد شاخساره را در محيط کشت هاي حاوي 3 ميلي گرم در ليتر BA و 1/0 ميلي گرم در ليتر IBA در گل محمدي مشاهده کردند. به نظر مي رسد تفاوت نژادگان موجب چنين تفاوت هايي باشد. بيشترين درصد شاخه زايي انجيرمعابد با استفاده از ريزنمونه هاي تک گره و کشت درون شيشه اي آن توسط دشپانده و همکاران (5) در سال 1998 زماني به دست آمد که از 5 ميلي گرم در ليتر BA به همراه 2 ميلي گرم در ليتر IBA استفاده شده بود. نتايج اين پژوهش با يافته هاي ذکر شده بر روي انجير معابد همخواني ندارد که دليل آن مي تواند اختلاف ژنتيکي بين اين گونه هاي گياهي باشد. ريشه زايي در شاخساره هاي پرآوري شده درصد ريشه زايي بيشترين درصد ريشه زايي در غلظت 1 و 1/25 ميلي گرم در ليتر (62 و 58%) IBA و کمترين آن در غلظت صفر و 2 ميلي گرم در ليتر (5/4 و 5%) مشاهده شد. افزايش غلظت IBA از صفر تا 1/25 ميلي گرم در ليتر باعث افزايش درصد ريشه زايي شد ولي از غلظت 1/25 تا 2 ميلي گرم در ليتر کاهش درصد ريشه زايي مشاهده شد (جدول 7) (تصوير 3). نتايج به دست آمده نشان مي دهد که حضور IBA به طور مداوم در محيط کشت و نيز افزايش غلظت آن مي تواند به عنوان يک بازدارنده براي ريشه زايي محسوب شود. سانتوز و همکاران (17) در بررسي درصد ريشه زايي گياه زيتون در شرايط کشت درون شيشه اي بيشترين درصد ريشه زايي را در محيط ريشه زايي حاوي 5 ميلي گرم در ليتر IBA مشاهده کردند که با نتايج اين پژوهش همخواني ندارد که به نظر مي رسد نياز به غلظت هاي بالاي IBA مي تواند به دليل سخت ريشه زا بودن زيتون باشد. اين نتايج همخواني نزديکي با نتايج دميرالي و همکاران (4) روي انجير خوراکي دارد که بيشترين درصد ريشه زايي را با استفاده از 1 ميلي گرم در ليتر IBA به دست آوردند. همچنين طبق يافته هاي سينگ و سيامال (18) روي کشت درون شيشه اي گل رز و ريشه زايي شاخساره هاي توليدي، بيشترين درصد ريشه زايي زماني حاصل شد که از 1 ميلي گرم در ليتر IBA استفاده شده بود که با نتايج پژوهش حاضر مطابقت دارد. تعداد ريشه در هر شاخساره بيشترين تعداد ريشه در غلظت 1 ميلي گرم درليتر (4/3 عدد)IBA و کمترين آن در تيمار شاهد و 2 ميلي گرم در ليتر (1 و 1/4 عدد) مشاهده گرديد. در اين رابطه افزايش غلظت IBA از 1/25 ميلي گرم در ليتر باعث کاهش تعداد ريشه در هر شاخساره شد (جدول 7). نتايج مشابهي توسط مرتي و همکاران (8) به دست آمد که بيشترين تعداد ريشه در کشت درون شيشه اي توت فرنگي زماني به دست آمد که از 1 ميلي گرم در ليتر IBA استفاده شده بود. طول ريشه شاخساره هاي تيمار شده با 1 ميلي گرم در ليتر IBA، بيشترين (37 ميليمتر) و شاخساره هاي بدون تيمار، کمترين (5 ميلي متر) طول ريشه را داشتند. در اين مورد نيز افزايش غلظت IBA طول ريشه ها را کاهش داد. نتايج اين پژوهش همخواني نزديکي با يافته هاي نات و همکاران (12) روي ريشه زايي درون شيشه اي شاخساره هاي توليدي ژربرا دارد که بيشترين طول ريشه زماني حاصل شد که از 1 ميي گرم در ليتر IBA در محيط کشت 1/2MS استفاده شده بود. با توجه به اينکه براي آغازيدن ريشه نياز به حضو ر اکسين در محيط مي باشد و از طرفي جهت افزايش طول ريشه در بيشتر موارد ديگر به حضور اکسين ها نيازي نيست، بر اساس نتايج به دست آمده در اين پژوهش به اين دليل که اکسين به طور مداوم در محيط وجود داشته، با افزايش غلظت IBA تعداد ريشه و طول ريشه کاهش يافته است. مشابه اين نتايج در يافته هاي سانتوز و همکاران (17) و زيتون به دست آمده است (جدول 7).به طور کلي در تمام موارد بررسي شده محيط کشت 1/2MS بهتر از محيط کشت MS بود. نتايج حاصله حاکي از آن بود که بهترين ترکيب جهت پرآوري شاخساره در ياس چمپا در محيط کشت 1/2MS به همراه 1 ميلي گرم در ليتر BA و 0/005 ميلي گرم در ليتر IBA به دست آمد. براي ريشه زايي شاخساره هاي پرآوري شده غلظت هاي 1 و 1/25 ميلي گرم در ليتر IBA توصيه مي گردد.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
منابع:1- کشت سي. تورز. 1373. فنون کشت بافت براي گياهان باغباني . (برگرداننده: خوشخوي م). چاپ اول، انتشارات دانشگاه شيراز.پی نوشتها:*دانشجوي دکتراي باغباني دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران ومربي دانشگاه آزاد اسلامي واحد جهرم ** استاد بخش باغباني دانشکده کشاورزي دانشگاه شيراز *** استاد بخش باغباني دانشکده کشاورزي دانشگاه تهران، کرج منبع:نشريه پژوهش در علوم کشاورزي جلد4شماره1/خ
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 4090]
-
گوناگون
پربازدیدترینها