محبوبترینها
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1797544528
جام جم آنلاین
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
گفتوگو با مرتضی صفاریان، تعزیه‌خوان پیشکسوت مخالف‌خوانی در آمریکا تعزیه قدمت دور و درازی در کشور ما دارد، هر چند این روزها کم‌فروغ شده است. زمانی هنرمندان تعزیه ارج و قرب زیادی داشته‌اند تا آنجا که ناصرالدین‌شاه زمانی که می‌شنید فرد خوش‌صدایی در شهری در ممالک محروسه تعزیه می‌خواند دستور می‌داد به تهرانش بیاورند و آموزشش دهند تا در پایتخت و برای شاه تعزیه بخواند.
مرتضی صفاریان شاید یکی از آنهایی است که اگر زمان ناصرالدین شاه قاجار زندگی می کرد، شاه می خواست در مجالس او تعزیه بخواند. می گوید در خانواده ای بزرگ شده که همه عاشق امام حسین (ع) و شبیه خوانی بودند: «بچه که بودم چاقوی آشپزخانه را برمی داشتم و به تقلید از مخالف خوان ها به هوا می انداختم و تعزیه می خواندم. الان نوه های من هم این کار را می کنند.» مرتضی صفاریان که متولد 1312 است گفت وگویش را با ما با این شعر آغاز کرد: بجز حسین مرا ملجأ و پناهی نیست به این عقیده یقین دارم اشتباهی نیست ره نجات حسین است و دوستی حسین به سوی حق بجز از این طریق راهی نیست تعزیه در کشور ما تاریخ دور و درازی دارد. تعزیه خوانی از چه زمانی در ایران باب شد؟ آن طور که در کتاب ها آمده برنامه تعزیه خوانی از زمان معزالدوله دیلمی آغاز شده و از آن پس کم و بیش ادامه داشته است. اوج تعزیه را در زمان قاجار می توان دید. آن زمان تعزیه خوانی در تمام شهرها و روستاها رواج داشت. شاهان قاجار نیز توجه ویژه ای به تعزیه داشته اند. برای مثال، ناصرالدین شاه هرگاه می شنید در شهری خواننده خوش صدایی تعزیه اجرا می کند او را به پایتخت فرا می خواند و دستور می داد او را برای اجرای تعزیه به صورت حرفه ای آموزش دهند. تکیه دولت را در همان زمان ها ساختند. پدرم تعریف می کرد آن زمان در سه چهار تکیه تهران تعزیه می خواندند. البته زمانی که من ده سال داشتم پدرم نود ساله بود و دوران قاجار را دیده بود. او می گفت تعزیه خوان ها صبح در تکیه نیاوران می خواندند، بعد بی آنکه لباس خود را عوض کنند با قاطر و الاغ به تجریش می آمدند. سپس به تکیه قلهک می رفتند و تا بعدازظهر می رسیدند به تکیه شمس العماره در خیابان ناصرخسروی کنونی. پس پدر شما اهل تهران بوده است؟ همچنین پدرش. پدربزرگم در خیابان ری، بازارچه نایب السلطنه، مغازه مس فروشی داشت. پدرم ده سال بیشتر نداشت که پدر خود را از دست داد. آن زمان مادربزرگم او را به شمس العماره می برد پای تعزیه که همان زمان کم کم به سمت تعزیه جذب می شود. شخصی بود با لقب معین البکا به نام میرزا آقاجان که تعزیه می خواند . در آن زمان با مادربزرگم ازدواج می کند و پدرم تعزیه خوانی را از او یاد می گیرد. شما از چه زمانی تعزیه خوانی را آغازکردید؟ پنج ساله بودم که مرا برای تعزیه خوانی در نقش سکینه آماده کردند. تعزیه شروع شد و نوبت من رسید. مرا روی صندلی گذاشتند. باید می گفتم عموی بی قرینه چرا گریه می کنی؟ همه به من اشاره می کردند تا این جمله را بگویم. بغض کردم و شروع به گریه و از صندلی پایین آمدم. با این همه کسی نبود که به جای من بخواند. برای همین تا آخر تعزیه بی آن که چیزی بگویم در صحنه بودم. اسم این نقش را سکینه لال گذاشتم ولی پس از آن شروع کردم به تعزیه خواندن تا این که بزرگ تر شدم و تعزیه طفلان مسلم و بعد هم علی اکبر را می خواندم. همان زمان به ساز ترومپت و مخالف خوانی تمایل پیدا کردم و تاکنون که 83 سال دارم ترومپت می زنم و مخالف می خوانم. در برخی شهرستان ها رسم است علاوه بر تعزیه خوانی، واقعه کربلا را شبیه سازی می کنند که به آن «شبیه» نیز می گویند. در این مراسم افراد نقش اکثر شخصیت های این واقعه را ایفا می کنند، ماشین ها را آذین می بندند و با آوردن اسب و شتر صحنه های روز عاشورا را بازسازی می کنند. آخرین باری که این صحنه را در تهران دیدم در محله دولت آباد و اوایل دهه 70 بود. شما چنین برنامه ای در تهران سراغ دارید؟ من در دولت آباد نقش یزید را داشتم ولی پارسال از چهارراه ولی عصر تا میدان آزادی چنین برنامه ای گذاشته بودند. تعزیه هنوز هم در شهرستان ها مخاطبان بسیاری دارد، ولی چرا در تهران از آن چندان استقبال نمی شود؟ سال 61 در تالار محراب، تقاطع خیابان امام و خیابان ولیعصر ما تعزیه می خواندیم. مردم می گفتند تا میدان حسن آباد برای دیدن تعزیه صف بسته اند. آقای هاشمی رفسنجانی می خواست تعزیه را ببیند، اما راه نبود. می گفتند از لابه لای انبوه مردم خود را به سالن رسانده بود. نمی دانم چه شد که ورق چرخید و دیگر کمتر به تعزیه بها می دهند. جالب است که ما در آمریکا برای تماشاگران تعزیه اجرا کردیم و آنها بسیار استقبال می کردند. در گذشته مثلا 50 سال پیش نیز مثل امروز هیأت ها با علم و کتلشان بر مراسم تعزیه خوانی غلبه داشتند؟ زمان رضاشاه و اوایل سلطنت محمدرضاشاه برنامه تعزیه خوانی قدغن بود. زمان اجرای تعزیه، اگر پاسبان گشت می آمد پولی می گرفت و می گفت مشغول کارتان باشید؛ ولی اگر افسر می آمد، می زد و طبل را پاره می کرد و با فحش و سر و صدا تعزیه خوان ها را با همان لباس تعزیه به کلانتری می برد و مجبورشان می کرد تا صبح آب حوض کلانتری را بکشند تا آنها را آزاد کند. برای همین اکثر تعزیه خوان ها از این کار کنار کشیدند. آن زمان 21 سال داشتم که برای کار به یک شرکت ساختمانی رفتم ولی همچنان در ایام محرم تعزیه می خواندم. به هر حال، گذشت تا رسید به انقلاب. اوایل انقلاب تعزیه خوانی حتی در تهران رشد قابل توجهی داشت ولی نمی دانم چه شد که کم کم تعزیه جایگاه خود را از دست داد. تلویزیون این همه از برنامه های ما فیلمبرداری کرده است، نمی دانم چرا نمایش نمی دهد، اگر هم نشان می دهد بخش کوتاهی از یک تعزیه است که آن را هم در صحنه ای از فیلم ها و مستندها نشان می دهند. گفتید در آمریکا تعزیه اجرا کرده اید. جریان آن تعزیه چه بود؟ تقریبا شش سال پیش بود که برای اجرای برنامه تعزیه در جشنواره ای از ما دعوت کردند. ظاهرا مسئولان برنامه، فیلم تعزیه را دیده و خواسته بودند در جشنواره شان تعزیه اجرا شود. یک ماه در آمریکا بودیم. چهار اجرای حر، چهار اجرای طفلان مسلم و چهار اجرای مجلس عاشورا را در آنجا روی صحنه بردیم. مدیریت و کارگردانی این برنامه ها به عهده محمدباقر غفاری بود. او معتقد بود تماشاگران بیش از 90 دقیقه پای برنامه ای نمی نشینند. برای همین تعزیه های سه و نیم ساعته را در یک ساعت و بیست دقیقه خلاصه کردیم. 13 روز برای این اجراها تمرین داشتیم. در آنجا نقش ابن زیاد را می خواندم و به عنوان مشاور کارگردان و مدیر صحنه کار می کردم. به هر حال، آمریکایی ها خیلی از تعزیه خوششان آمده بود. پس از اتمام یکی از اجراهای طفلان مسلم سه بار روی صحنه آمدیم و تماشاگران هنوز برایمان کف می زدند. مشکل ترجمه را چگونه حل کردید؟ همه جملات به صورت کامل ترجمه نمی شد. فقط در بروشور هر صحنه به شکل مختصر به زبان انگلیسی توضیح داده شده بود. کم کردن زمان تعزیه فکر بدی نیست. به نظر می رسد برنامه سه ساعت و نیمه خارج از حوصله تماشاگران باشد. شاید این کار سبب شود مردم بیشتر به تعزیه روی بیاورند. تعزیه به نظرم چیزی است که حتی مردم حاضرند سه ساعت تماشا کنند؛ چرا که هم مصیبت دارد و هم نمایش و موسیقی و هم طنز که در مجموع کسل کننده نیست. تعزیه در شهرستان های مختلف متفاوت برگزار می شود؟ شعرها و آهنگ ها متفاوت است. مثلا تعزیه ابوالفضل(ع) در هر شهر به گونه خاص خود اجرا می شود. برای مثال شاعران اراک به سلیقه خود گفت وگوی شمر و ابوالفضل را سروده اند، میرعزا به صورت دیگری گفته است و شاعران خراسان و اصفهان نیز به شکل دیگر. ما اکنون، دوره ای آموزشی برگزار می کنیم و آموزش تعزیه را به کودکان و نوجوانان در برنامه خود قرار داده ایم که خوشبختانه برخی مسئولان از این کار حمایت کرده اند. این دوره ها پنج ماهه است و یکی دو روز در طول هفته کلاس داریم. من در این کلاس ها مخالف خوانی را آموزش می دهم. خدا را شکر استقبال خوبی هم از این کلاس ها شده است. یکی از شاگردان من از خمین برای شرکت در این دوره ها به تهران می آید. با همه اینها، تعزیه تا حدودی در جامعه ما مهجور مانده و الان بیشتر به عنوان یک گونه از هنر نمایشی ایرانی در نظر گرفته می شود، در حالی که در گذشته بیشتر جنبه مناسکی داشته است. به نظر شما چه باید کرد تا تعزیه مانند گذشته پررونق برگزار شود؟ دولت باید پیش قدم شود و به تعزیه بها دهد. غیر از تعزیه های عاشورایی، ما تعزیه هایی چون مختارنامه، پادشاهی یوسف و به چاه انداختن یوسف را داریم که می توان از آنها به عنوان مجموعه های نمایشی و تلویزیونی استفاده کرد. بتازگی رادیو نمایش رقابتی بین 40 گروه تعزیه برگزار کرد که من یکی از داوران این برنامه بودم. همه اجراها ضبط و در محرم ان شاءالله پخش خواهد شد. چه ایرادی دارد که تلویزیون هم چنین برنامه هایی را نمایش دهد؟ کمیل انتظاری / گروه فرهنگ و هنر
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 36]
-
گوناگون
پربازدیدترینها