محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799388065
پيامبر اعظم صلي الله عليه آله و سلم و حقوق انسان ها
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
پيامبر اعظم صلي الله عليه آله و سلم و حقوق انسان ها يکي از اصولي که پيامبر ( ص ) همواره بدان توجه خاص مي کردند ، حق مردم ( حق الناس ) است . آنچنان که در آموزه هاي ديني آمده ، حق الهي قابل بخشش است ، اما حق الناس جز به رضايت مردمان قابل بخشش نيست . چنين مکتبي امروزه در مقابل انواع اتهامها قرار گرفته است . نويسنده با توجه به انواع پيمان نامه هاي پيامبر اکرم (ص) به دنبال اثبات اين امر است که مسلمانان از ديرباز به دنبال تحقق حقوق اقليتها و حتي اقوام شکست خورده و در يک کلام حقوق بشر بوده اند . تاريخ 185 مکتوب (1) را از رسول اکرم (ص) به يادگار گذاشته است . اين مکتوبات که شامل پيمان نامه ها ، دعوت امراء و رؤساي قبايل به اسلام ، فرمانهاي حکومتي ، ارشادنامه ها ، امان نامه ها و برخي مکتوبات ديگر پيرامون موضوعات مختلف است ، تصويري کامل از اخلاق سياسي و اجتماعي پيامبر (ص) را به تماشا مي گذارد. اهميت اين نامه ها در برجسته بودن موضع گيريهاي حقوقي و سياسي پيامبر اکرم (ص) است و گر چه در برخي از متون آن ، ارشادات اخلاقي و حتي تبيين جهان بيني نيز وجود دارد ، اما حتي اين موارد در پرتو اخلاق سياسي ـ اجتماعي پيامبر (ص) مورد توجه قرار گرفته اند . همچون متفاوت بودن نامه هايي که پيامبر (ص) به پادشاهان مسيحي چون « مقوقس » و « هرقل » نوشته يا نامه به کساني چون « خسرو پرويز » که پيامبر (ص) لحني متفاوت را در برخورد با اين پادشاه برمي گزينند . نقد و تحليل موشکافانه اين مکتوبات مي تواند سيره و سنت رسول گرامي (ص) را در تمامي ابعاد سياسي ـ اجتماعي و حقوق تبيين ساخته و خود سرمايه و منبعي براي تدوين پروتکل هاي حقوقي جهان اسلام در تمامي ابعاد آن از يک سو و ارائه آن به سازمانها و نهادهاي حقوقي و سياسي جهان امروز ـ بويژه تمدن غرب ـ از ديگر سو باشد و اين البته نيازمند تحقيق و تطبيق حکما و متفکران تواناي اسلامي در قاموس موازين حقوق جهان حقوق محور امروز است . استخراج و استنباط موازين پيشرفته و مدرن حقوق بشر در اسلام با عنايت به سنت و سيره رسول خدا (ص) نه تنها جهان اسلام را در برخورد و مواجهه با مسائل مستحدثه جهاني توانا مي سازد ، بلکه به عنوان محک و معياري در جهت تصحيح و تنقيح موازين حقوقي امروز ، آن هم در عصر و دوره « جهاني سازي » و « دهکده جهاني » عمل مي کند . جهان اسلام نيازمند يک حرکت جدي و تحول برانگيز در متن انديشه هاي خويش است . شاخصه هاي اين حرکت بايد دو محور اساسي باشد :تحقيق و تطبيق در وهله اول جهان اسلام به انديشمندان و محققاني نياز دارد که با آگاهي ژرف و با استناد به روشهاي مدرن و شيوه هاي تحقيقي مطلوب ، عمق جان اين دين را بکاوند و حقايق آن را استنباط و استخراج نمايند و در مرحله ي دوم به شدت نيازمند حکمايي است که ابزار و قدرت تطبيق اين حقايق و موازين را با موازين مقبول و معقول جهان امروز ـ که در اعلاميه هايي چون اعلاميه حقوق بشر به عنوان دستورالعمل حقوقي براي جهان امروز بويژه در عصر جهاني سازي ـ متجلي است ، دارا باشند . البته اين تحقيق و بويژه تطبيق ، با نيت استحاله و تحويل و تبديل موازين حقوقي دين اسلام با موازين جديد صورت نمي گيرد ، بلکه هدف ، تدوين حقوق نامه اي جهاني است که در ذات خود داراي جامعيت باشد و نه تنها دربر گيرنده حقوق و تکاليف انسان ، بلکه نماياننده جهت و مقصد معنوي او در بهره مندي از حقوق انساني خويش نيز باشد . به نظر مي رسد جهاني که به عنصر حق بيش از تکليف بها مي دهد و در پناه و پوشش حقوق ، تکاليف و وظايف انسان و جامعه انساني را ناديده گرفته و يا در حاشيه قرار مي دهد ، به همان آسيبها و خطراتي دچار مي شود که جوامع صرفا تکليف محور بدان دچار مي شوند. حقوق اسلامي ، قدر و قيمت حق را در کنار حد مي سنجد و هرگز نه حق را فداي تکليف و نه تکليف را فداي حق مي کند . نقد انديشمندان و متفکران جهان امروز به روند حقوقي حاکم بر مانيفست ها ، پروتکل ها و پيمان نامه هاي حقوقي در عرصه جهاني ، انتقاد از روند صرفا حقوق محور آن است . در حالي که از بديهي ترين حقوق انساني آن است که انديشمندان و برنامه نويسانش نه تنها حقوق او را با جامعيتي که مستلزم برنامه نويسي براي انسان ذو ابعاد امروز است بنگارند ، بلکه در کنار حقوق انسان ، وظايف و تکاليف او را نيز مشخص سازند . انسان تا خود را در مقابل مرجعي مکلف نداند ، قطعا نمي تواند با مفهوم و معناي ذاتي حقوق خويش آشنا باشد . ادراک حقوق منوط به رعايت حدود و رعايت حدود مشروط به برخورداري از حقوق است . حدود و تکاليفي که عامل رسيدن به آن حقوق است و نه در مقابل آن . ما معتقديم اين جامعيت در متن آيات قرآن و سنت نبوي و علوي وجود دارد . نگارنده اين مقاله از ميان پيمان نامه هاي مکتبهاي زياد تنها يک نمونه را در جهت تأييد اصول فوق و نيز بيان وجهي از وجوه اهميت اسلام به حقوق بشر برگزيده است . يعني پيمان رسول اکرم (ص) با مسيحيان نجران . اين پيمان نامه که متن آن در « خرج » ابويوسف ، « خراج » ابوعبيد ، « فتوح البلدان » بلاذري ، « زاد المعاد » ابن قيم ، « امتاع » مقريزي ، « وثائق السبابيه اليمنيه » محمد بن اکوع حوالي ، « سنن ابي داوود » ، « تاريخ يعقوبي » و ديگر منابع اسلامي آمده است ، در سال نهم هجرت و پس از داستان مشهور مباهله (2) بين پيامبر (ص) و مسيحيان نجران ـ منطقه اي مصفا با هفت دهکده در مرز ميان حجاز و يمن ـ امضا شده و خود تنها يک نمونه از اصول حاکم بر اخلاق سياسي ـ حقوقي پيامبر (ص) در رعايت حقوق بشر است . پيامبر (ص) در اين پيمان نامه ، در قبال تأمين امنيت مردم نجران و نيز حفاظت از اموالشان حکم به پرداخت مبلغي به عنوان جزيه مي کند ، اما در قبال آن ، ضمن ارائه نمونه بي نظيري از رحمت ، رأفت و عدالت اسلامي ، حقوق متقابل مردم نجران را تضمين و تعهد مي نمايند . نمونه اين رحمت ، رأفت را در بند اول پيمان نامه مي توان دريافت . در اين بند تصريح شده است که مسيحيان نجران به دليل آن که در جريان مباهله به هر دليل از ادامه مذاکره و مباهله صرف نظر نموده و حکم در مورد ميوه ها ، زر و سيم و بردگان خود را به پيامبر (ص) واگذارده بودند ، پيامبر (ص) همه را به ايشان مي بخشد و تنها به وضع مالياتي اندک آن هم نه بدين دليل که غالب شده اند ، بلکه به دليل تعهداتي که در بندهاي بعدي پيمان نامه مبني بر تأمين جان تضمين مال نجرانيان مي کنند بسنده مي نمايند . بخش مهم اين پيمان نامه در جهت حفظ حقوق مردم نجران ، شامل موارد زير است : الف ـ پيامبر (ص) متعهد مي شوند هر چه از اموال جنگي نجرانيان که به صورت امانت به سپاه اسلام ـ در جهت غلبه بر فتنه هاي محلي ـ سپرده شده است ، چنان چه آسيب ببيند يا نابود شود ، توسط فرستادگان و نمايندگان آن حضرت جبران شود « و به عهده ايشان است که چون در يمن درگيري و عذر و مکري پيش آيد ، به مسلمانان سي زره و سي اسب و سي شتر عاريه دهند و هر چه از آن روزها و اسب و شترها و کالاهاي ديگر که نابود شود فرستادگان و نمايندگان من ضامن خواهند بود که به ايشان بپردازند. » (3) ب ـ پيامبر (ص) حقوق مردم نجران را در حفظ آئين خود ، امنيت جان و پاسداشت مال به رسميت مي شناسند . ايشان عهد خداوند و نيز پيمان خود را ، پناهگاه جان و مال و آيين مردم نجران قرار مي دهند . در اين بخش از پيمان نامه با اين که حقانيت رسالت پيامبر (ص) در جريان مباهله بر سران مسيحي آشکار شده و پيامبر (ص) در موقعيت غالب مي توانستند از آن بالاترين بهره را در مسلمان نمودن اين مسيحيان ببرند ، اما رسول ا... (ص) نه تنها هيچ تلاشي در جهت الزام آنها بر تبعيت از دين خود ندارند ، بلکه بر حفظ آيين و جان و مال نجرانيان ، عهد و پناه خداوند و پيمان خود را گواه مي گيرند : « و براي مردن نجران و اطراف آن پناه و عهد خداوند پيمان محمد رسول خدا در مورد اموال و جان هايشان و آيين ايشان و در مورد غايب و شاهد و عشيره و پرستشگاه ها و آنچه از کم و بيش در اختيار ايشان است خواهد بود » . ج ـ پيامبر (ص) ، حق راهبان و کاهنان و کشيشان مسيحي را در داشتن وظيفه و مقام راهبي و کشيشي خود به رسميت شناخته و تصريح مي نمايند که اينان همچنان بر سر کار خود باقي مانده و از کار برکنار نخواهند شد : « هيچ اسقف و راهب و کاهني از شغل و مقام خود بر کنار نخواهد شد » . هـ ـ پيامبر (ص) اساسي ترين حقوق سياسي يک ملت را که همانا ، حق زندگي در سرزمين خود و نيز بهره مندي از امنيت است ، در مورد نجرانيان تعهد و تضمين مي نمايد : « آنان را از سرزمين خودشان تبعيد نخواهند کرد و از آنان يک دهم گرفته نمي شود و سرزمين ايشان پايکوب نخواهد شد و لشکر به آن کشيده نمي شود . هر کس از ايشان حقي مطالبه کند در کمال انصاف بدون اينکه بر آنان ستم شود يا ستم کننده باشند ، بررسي خواهد شد » . در پايان اين پيمان نامه ، شرايطي براي تداوم و استحکام اين پيمان نامه ذکر شده است ، که گر چه به ظاهر شرط است اما در اصل تأکيد بر اهميت اصولي ، وحياني و عقلاني است که در متن اعتقادات مسيحيان ـ و مسيحيان نجران ـ نيز وجود دارد : « از اين پس و در آينده هر کس رباخواري کند ، ذمه و عهد من از او برداشته است و هيچ کس را به گناه ديگري مؤاخذه نخواهند کرد ، بر آنچه در اين عهدنامه است جواز خدا و ذمه محمد رسول خدا حکمفرماست تا هنگامي که ايشان خيرانديش و نيکوکار باشند و کار خود را با ستم سنگين کنند و تا هنگامي که خداوند فرمان خود را در اين باره ابلاغ فرمايد » . بدين صورت شرطي بودن اين موارد سبب اين سوء تفسير و تعبير نخواهد بود که اين شرايط تحميل شده است ، زيرا در تعاليم حضرت مسيح (ع) نيز اين شرايط لزوم پاک رفتاري و درستکاري انسان است. پيامبر گرامي (ص) شرط تداوم اين ذمه و عهد را انجام ندادن مي دانند و اين تحميل پيامبر (ص) نيست ، ارجاع مسيحيان به رعايت يک قاعده در مذهب مسيحيت است . نيکوکاري و خيرانديشي نيز که در پايان پيمان نامه اساس تداوم تعهدات آن ، ذکر شده خود دليلي ديگر بر غايت رعايت حقوق در جامعه انساني است ، بدين معنا که انجام ندادن ربا ، خيرانديشي و نيکوکاري ضامن رعايت حقوق و اجراي حدود در جوامع انساني است . پي نوشت : 1 ـ در تعداد اين مکتوبات بين انديشمندان و مورخان اختلاف وجود دارد . صاحب « مکاتيب الرسول » 185 نامه و دکتر حميد ا... در « وثائق » 246 نامه و پيمان نامه را ذکر مي کنند . رجوع شود به « مکاتيب الرسول » ، الاحمدي ، نشر يس ، بهمن 1363 تهران و « مجموعه الوثائق السياسيه » ، دکتر محمد حميدا... ، ترجمه دکتر محمود مهدوي دامغاني ، نشر بنياد 1365 تهران . 2 ـ براي آشنايي با جريان مباهله به تفسير آيه مشهور به آيه ي مباهله ( آيه 61 آل عمران ) در تفاسير مختلف و همچنين کتابهاي سيره و سنت رسول گرامي اسلام (ص) مراجعه شود . 3 ـ مجموعه الوثائق السياسيه ، دکتر محمد حميدا... ، ص 135 . منبع: مجله ي انديشه نو پيش شماره اول /س
#دین و اندیشه#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 477]
-
دین و اندیشه
پربازدیدترینها