محبوبترینها
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
چه مواردی بر قیمت کابین دوش حمام تاثیر دارند؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1798606626
تمركز؛ چرا و چگونه؟
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تمركز؛ چرا و چگونه؟ ابوذر را كشتند!هيچوقت استادش را اين اندازه غمگين و نگران نديده بود. از ده سال پيش كه به اصفهان آمده بود، هر روز صبح، به شوق آموختن، به سوي خانه ساده و با صفاي استاد مي‌شتافت و تا وقت نماز ظهر، رو در روي او مي‌نشست. اما آن روز سرد زمستاني، نه از لبخند هميشگي استاد خبري بود و نه از آمادگي او براي درس گفتن. جز سكوت، چيزي در ميان آنان رد و بد نمي‌شد، و شاگرد مي‌دانست كه بايد منتظر باشد تا استاد، خود به سخن آيد.- محمد مهدي!- بله استاد!- براي تو از نراق، نامه نمي‌آيد؟- مي‌آيد؛ اما من نمي‌خوانم.- نامه‌ها را چه مي‌كني؟- بدون آنكه بازشان كنم، زير گليم حجره‌ام پنهان مي‌كنم. چون مي‌دانم خواندن هر نامه، مدتي ذهنم را به خود مشغول مي‌كند و از درس باز مي‌دارد.- امروز درس تعطيل است. به خانه برگرد و آخرين نامه‌هايي كه از نراق آمده است، بخواندل كندن از استاد و درس او، براي محمد مهدي سخت بود؛ اما چاره‌اي جز اطاعت نداشت. به خانه آمد و چند نامه را باز كرد وخواند. يكي از نامه‌ها، او را سخت لرزاند و حالش را دگرگون كرد. با دلي شكسته و اشكي روان، نزد استاد بازگشت تا تكليف خود را بداند.- خواندي؟شاگرد، پاسخ استاد را با اشكهاي خود داد.- پدرت، مرحوم ابوذر نراقي را كشته‌اند. خويشان و دوستانت، چندين نامه براي تو نوشته‌اند تا بازگردي و امور خانواده را سامان دهي. وقتي از تو خبري نشد، نامه‌اي هم براي من فرستادند تا تو را از ماجرا آگاه كنم. برخيز و برو كه خويشانت، منتظرند.برخاست؛ اما دو غم بزرگ، دلش را چنگ مي‌زد: مرگ پدر و دوري از درس و علم.كمتر از ده روز بعد، در همان ساعت هميشگي، در خانه استاد مولا اسماعيل خواجويي (م 1173 ق) به صدا درآمد. آري؛ محمد مهدي نراقي بازگشته بود، تا بيست سال ديگر نزد استادان خود در اصفهان علم آموزد.(1)اين است حكايت عالماني كه قلب خود را براي كسب دانش، آماده نگه داشتند و همه درها را به روي آنچه موجب آشفتگي ذهن و برهم خوردن تمركزشان مي‌شد، بستند. (2) اين است حكايت آنان، و چيست حكايت ما؟هنگام مطالعه نمي‌توانم تمركزم را حفظ كنم. گاهي دو ساعت مي‌گذرد و ناگهان متوجه مي‌شوم فقط يك صفحه از كتاب را خوانده‌ام! بعضي وقتها هم مجبور مي‌شوم يك مطلب را چند بار بخوانم تا بفهمم!منشأ حواس‌پرتيتمركز كافي، براي همگان امكان‌پذير است؛ زيرا قدرت تمركز، يك استعداد ذاتي نيست؛ بلكه اكتسابي و قابل ارتقاء است. هيچ كس نبايد خود را حواس‌پرت يا فاقد تمركز حواس بداند؛ بلكه بهتر است وقتي تمركز حواس او دچار اختلال شد، زمان و مكان نامناسب را متهم كند. شما مي‌توانيد از طريق تمريناتي كه در اين بروشور آمده است، تمركزتان را پرورش داده و تقويت كنيد.تمركز حواس هنگام مطالعه، كليد اصلي و اساسي درك مطلب است. براي تمركز حواس نيز بايد از روشهايي استفاده كرد كه باعث تقويت، پرورش و مهارت در ايجاد تمركز حواس، هنگام مطالعه مي‌شوند.براي حواس‌پرتي علتهاي مختلفي ذكر شده است از جمله: عدم علاقه به موضوع مورد مطالعه؛ عوامل اختلال‌زاي دروني، مانند تشنگي و اضطراب؛ عوامل اختلال‌زاي بيروني، مانند رفت و آمد ديگران و سر و صدا؛ عدم اعتماد به نفس؛ نداشتن الگوي مناسب براي مطالعه؛ عدم انتخاب زمان و مكان مناسب براي مطالعه. پيش به سوي تمركز، با :1- ايجاد شوق و علاقه به مطالعهاگر نسبت به درس يا كتابي بي‌علاقه باشيد، حواستان، هر لحظه پرت خواهد شد و شما را به ناكجاآبادهاي دور مي‌برد؛ ولي اگر به موضوع علاقه‌مند باشيد، ذهنتان به طور خودكار بر روي مطلب متمركز ميشود، دقت بيشتري مي‌كند و مطلب را به راحتي به حافظ مي‌سپارد.بنابراين اگر نسبت به موضوعي بي‌علاقه‌ايد، سعي كنيد با ايجاد انگيزه‌هاي نيرومند و در نظر گرفتن اهدافي كه برايتان مهم و جذاب است، بر شوق و علاقه خود بيفزاييد.همچنين، براي افزايش ميزان علاقه خود نسبت به مطالب، مي‌توانيد به طرح سوالاتي پيرامون مطالب بپردازيد. (ر.ك : بروشور شماره 1، «حرفه‌اي ها چگونه كتاب مي‌خوانند؟»)2- تقويت اعتماد به نفسمطالعه عميق و يادگيري ثمربخش، وقتي حاصل ميشود كه تصور مثبتي از خود داشته باشيم و به خود اعتماد كنيم؛ زيرا اعتماد به خود، نيرو و مهارت ما را افزايش داده، مغز را سالم‌تر مي‌كند.وقتي مي‌خواهيد كاري انجام دهيد، از گفتن كلماتي مانند «نمي‌خواهم»، «نمي دانم» و «نمي‌توانم» بپرهيزيد. جمله «اين كار محال است» را از دفتر زندگي خود خط بزنيد، و ترس و بدگماني و سستي را از ذهن خود دور كنيد.هرگزاجازه ندهيد كه هيجانات و افكار منفي، شما را در خود غرق سازند و تمركز حواس شما را مختل كنند.اعتماد به نفس داشته باشيد و پيوسته با خود تكرار كنيد كه «قادر به انجام كار هستم؛ مي‌توانم انجام دهم و بايد انجام دهم». بدين ترتيب تفكر مثبت در شما پديد مي‌آيد.اعتماد به نفس، احساس شعف و شادي را در شما به وجود مي‌آورد، و در حالت شادماني از تمركز حواس بهتري برخورداريد؛ بهتر فكر مي‌كنيد؛ بهتر مطالعه مي‌كنيد و نتيجه كارتان بهتر خواهد بود.اعتماد به نفس نيز فضيلتي اكتسابي است كه مي‌توان آموخت و به كار بست؛ فقط بايد راه‌هاي آن را دانست كه در منابع مربوط ، ذكر و ثبت شده است.3- تعيين زمان مطالعهمطالعه، مانند هر كار ديگري، نياز به زمان مناسب با خودش را دارد؛ اما تعيين مناسب‌ترين زمان براي مطالعه، آسان نيست و بيشتر به عادات فردي بستگي دارد. برخي افراد عادت دارند تا نيمه‌هاي شب بيدار مانده، با استفاده از سكوت و آرامش شبانه مطالعه كنند. برخي ديگر عادت دارند زود بخوابند و صبح زود از خواب بيدار شوند و مطالعه كنند.بنابراين يافتن زمان مناسب، باعث برقراري تمركز حواس، جلوگيري از اتلاف وقت و انرژي، عدم سردرگمي و فهم بهتر مطالب ميشود.همچنين ثابت بودن زمان مطالعه، انسان را شرطي مي‌كند و فرد با شروع زمان مطالعه، خودكار و ناخودآگاه ، افكارش براي مطالعه تمركز و آمادگي مي‌يابد.4- مطالعه به محض نشستنپس از آنكه در مكان مطالعه خود قرار گرفتيد، بي‌درنگ مطالعه را شروع كنيد و به هيچ كار ديگري نپردازيد. بعضيها وقتي پشت ميز مطالعه مي‌نشينند يا كتاب را باز مي‌كنند، شروع مي‌كنند به ورق زدن كتاب، جابه‌جا كردن كاغذها و كارهاي جانبي ديگر.اگر نشستن براي مطالعه طولاني شود و مطالعه‌اي صورت نگيرد، و شما خود را با كارهاي جانبي يا افكار دروني مشغول كنيد، براي مطالعه تمركز كافي نخواهيد يافت. عادت كنيد همه آنچه را كه براي مطالعه نياز داريد، ابتدا فراهم كنيد و هر كار متفرقه‌اي را كه داريد، پيش از مطالعه انجام دهيد و پس از آنكه نشستيد، همان دم، مطالعه را آغاز كنيد. با اين روش، ذهن خود را براي مطالعه، شرطي خواهيد كرد و با زحمت كمتري به تمركز مي‌رسيد.5- در پي سكوت مطلق نبودنواقعيت اين است كه هر چه محيط ساكت‌تر باشد، براي تمركز حواس بهتر است و اصولاً ما محيطي را براي مطالعه انتخاب مي‌كنيم كه سرو صداي كمتري داشته باشد. اما به هيچ عنوان نبايد درجست و جوي محيطي بود كه سكوت مطلق بر آن حكم‌فرما باشد، چرا كه چنين محيطي هميشه پيدا نمي‌شود و باعث سردرگمي و اتلاف وقت شما خواهد شد. سكوت، نسبي است و بهترين مكان براي مطالعه متمركز، جايي است كه سرو صداي آن از بقيه جاهاي موجود، كمتر باشد.اگر شما به محيط كاملاً ساكت عادت كنيد، شرطي مي‌شويد و دوست داريد فقط در چنين محيطهايي مطالعه كنيد؛ آن گاه در محيطهاي ديگر با كوچك‌ترين سر و صدايي، تمركزتان به هم مي‌ريزد و ايجاد تمركز دوباره بسيار مشكل ميشود.6- كنترل صحبت كردن با خودخيلي‌ها نمي‌دانند كه هنگام عمل به تكاليف، از جمله درحين مطالعه، به شكل خاموش با خودشان حرف مي‌زنند!صحبت كردن با خود، مي‌تواند فعاليتها و رفتارها را در ما برانگيزد و تشويق كند و رفتار آينده ما را سروسامان دهد. در واقع ما از طريق صحبت كردن با خود بر جريان پيشرفت خود نظارت مي‌كنيم. اما اگرهمين گفت و گوي دروني بيش از اندازه ارزش يابانه يا انتقادي باشد، بر تمركز ما اثر منفي مي‌گذارد. (3)آيا تا به حال تجربه نگارش يك مقاله را داشته‌ايد كه در همان سطر اول آن گير كرده و ناكام شده باشيد؟ مقصر اصلي، يك ويراستار دروني بسيار سخت‌گير است.مقايسه توانايي خود با توانايي ديگران و انتظارات غلط داشتن درباره مدت و كيفيت تمرکزي كه بايد داشته باشيم، مي‌تواند سبب شكل‌‌گيري يك گفت و گوي منفي با خويش باشد. با كمي تمرين، شما مي‌توانيد ياد بگيريد هر خصيصه دروني را كه تمركز شما را بر هم مي‌زند، مديريت كنيد.7- مقابله با مشكلات شخصيمشكلات و مصائب شخصي مي‌تواندن تمركز شما را در مطالعه از بين ببرند. مثلا از دست دادن نزديكان يا قطع ارتباط با يك دوست، مي‌تواند اختلالي جدي در توانايي تمركز شما ايجاد كند. در بيشتر موارد، اين گونه امور مخل تمركز، عمركوتاهي دارند و توانايي تمركز به طور طبيعي باز مي‌گردد.در اين موارد، گاهي كمك بيروني، بسيار موثر است و شما در اين موقعيتها، مي‌توانيد با دوستان و استاداني كه مي‌شناسيد ، مشورت كنيد و از بار ذهني خود بكاهيد. برخي از افراد دريافته‌اند كه اختصاص دادن زماني محدود به فكر كردن درباره يك مشكل خاص، به كاهش مشغله ذهني آنان مي‌انجامد.8- بهبود شرايط بدنيخواب نامنظم، فعاليتهاي سنگين و عادات غذايي نامناسب، بي‌ترديد مانع تمركزند. مثلا، سنگيني معده و سيري بيش از حد، يكي از زمينه‌هاي عدم تمركز شما به هنگام مطالعه است. هنگام ناهار، از خوردن غذاهاي پرحجم خودداري كنيد؛ زيرا با رفتن خون به سمت دستگاه گوارش، از بنيه جسمي و ذهني شما كاسته ميشود. در ضمن توجه داشته باشيد كه بعد از ناهار، تا حدود يك ساعت از مطالعات سنگين بپرهيزيد.همچنين صبحانه كافي و مقوي ، نقش مهمي در ايجاد و برقراري تمركز حواس در طي روز خواهد داشت. در اولين غذاي روز ، همراه با كربوهيدراتها، غذاهاي پروتئين‌دار (مثل تخم‌مرغ، ماهي، پنير يا دانه‌هاي خشكبار) نيز ميل كنيد. از قديم گفته‌اند: «صبحانه را مانند پادشاهان، ناهار را مانند شاهزاده‌ها و شام را مانندفقرا بخوريد.»شما بايد اطلاعات خود را در زمينه بهبود شرايط فيزيولوژيكي بدن، به ويژه اصول تغذيه مناسب، ارتقا دهيد تا بتوانيد از شمار عوامل اختلال‌زاي تمركز بكاهيد.9- برخوردي از الگوي مطالعهمطالعه با الگوي مناسب، مي‌تواند نقش موثر و بسزايي در تمركز حواس داشته باشد؛ مثلاً طرح سوال هنگام مطالعه، سبب برانگيختن جديت و حساسيت بيشتر ميشود تا فرد براي يافتن پاسخ سوالات خود، تمركز حواس خود را حفظ نمايد.يكي از الگوهاي موفق در اين زمينه، روش «پس ختام»(4) است كه مشتمل بر شش مرحله است: 1- خواندن اجمالي 2- سوال كردن 3- خواندن 4- تفكر 5- به خاطر سپردن 6- مرور كردن.10- يادداشت بردارييادداشت برداري، نوعي تكرار درس است كه هم سبب تمركز حواس و هم موجب حفظ آسان‌تر مطالب ميشود.يادداشت برداري فني، كاري جدي و فعال است كه لازمه انديشيدن است. بدين رو براي يادداشت‌برداري، بايد هنگام مطالعه، فعال بود و لازمه فعال بودن، داشتن تمركز حواس است، و براي برقراري تمركز حواس جهت نوشتن، هماهنگي چشم و مغز- به منزله نوعي يادگيري تجسمي چند بعدي با قدرتي بي‌نظير – نياز است.11- توانايي گفتن «نه»در وقت مطالعه شما، گاهي دوستان يا هم حجره‌اي‌ها، از شما مي‌خواهند كه دور هم جمع شويد؛ دراين صورت چه بايد كرد؟راحت و بي‌دغدغه بگوييد «نه»!هنر گفتن «نه» را در خود تقويت كنيد. اگر اين اراده در شما ضعيف است، مي‌توانيد در مكاني كه مطالعه مي‌كنيد بنويسيد: «لطفاً مزاحم نشويد!»اگر موفق نشديد، مي‌توانيد كارهاي ديگري انجام دهيد كه نشان دهد شما دوست نداريد كسي رشته افكار شما را پاره كند؛ مثلاً از نمادهاي هنگام مطالعه، استفاده كنيد.12- استفاده از تكنيك «حالا اينجا باش»اين فن ساده و فريبنده، بسيار موثر است. وقتي متوجه مي‌شويد كه فكرتان از موضوع منحرف شده است، به خودتان بگوييد: «حالا اينجا باش!» و به آرامي توجهتان را به جايي كه مي‌خواهيد ، برگردانيد.براي مثال: شما در كلاس هستيد و فكر شما از سخنان استاد به امور فرعي و مزاحم، معطوف ميشود. در اين هنگام به خودتان بگوييد: «حالا اينجا باش!» و دوباره حواستان را روي سخنان استاد، متمركز كنيد و تا جايي كه ممكن است اين حالت را حفظ كنيد.اگر لازم باشد اين كار را صد بار در هفته انجام دهيد. خواهيد ديد كه هر روز كه مي‌گذرد، فاصله زماني بين دفعات منحرف شدن افكارتان، بيشتر ميشود.13- تسليم نشدن به حواس‌پرتي‌هاي بيرونيخودتان را آموزش دهيد كه تسليم حواس‌پرتي‌هاي بيروني نشويد. وقتي كه كسي وارد اتاق ميشود، و در را محكم و با سروصدا مي‌بندد، روي خود را به سمت او برنگردانيد؛ بلكه ذهنتان را به آن چيزي كه مقابل شما است، متمركز سازيد. اين كار را در موقعيتهاي متعدد تمرين كنيد.بدون توجه به سروصداها، بين خود و استاد، تونلي بسازيد. وقتي با كسي در حال گفت و گو هستيد، توجهتان را به او معطوف كرده، به صورتش بنگريد و خطورات مزاحم را از ذهنتان بيرون كنيد.عوامل متفرقه حواس پرتيهيچ گاه عوامل حواس پرتي، به صفر نمي‌رسد؛ حتي اگر بهترين شيوه مطالعه را هم در پيش گيريم؛ زيرا غير از عوامل پيش گفته، هميشه عوامل ديگري نيز پيش مي‌آيند كه مانع تمركز ما مي‌شوند.بهترين و موثرترين راه براي مقابله با عوامل حواس‌پرتي‌هاي متفرقه، نوشتن آنها بر روي يك برگ كوچك كاغذ و اختصاص دادن زماني براي فكر كردن درباره آنها است.مثالي بزنيم : شما دراوج مطالعه هستيد؛ ناگهان به خاطر مي‌آوريد كه امشب بايد به دوست خود تلفن بزنيد. از اين لحظه به بعد شما هر چقدر هم كه بكوشيد، دغدغه تلفن كردن به دوستتان و اينكه مبادا فراموش كنيد، ذهن شما را رها نمي‌كند و شما را آزار مي‌دهد. در نتيجه شما از همان لحظه، تمركز خود را از دست مي دهيد.اما اگر به محض آنكه اين انديشه به ذهن شما راه يافت، آن را بر روي كاغذي بنويسيد، خيالتان راحت شده، مي‌توانيد به مطالعه متمركز خود ادامه دهيد.يادتان باشد كه حواس‌پرتي را نيز مانند نكات مهم كتاب كه فرا مي گيريد و ثبت مي‌كنيد، بايد جايي تخليه كنيد. اگر ننويسيد و بگوييد «باشد براي بعد» يا «مي‌دانم كه يادم نمي‌رود» و … توانايي ذهني خود را كم كرده‌ايد.هرچه در حين مطالعه به خاطرتان مي‌آيد و عامل مزاحم تلقي ميشود، گوشه‌اي يادداشت كنيد تا بار ذهني مربوط به آن، از ذهن شما بيرون رود.پي نوشتها:1- برگرفته از : دومين ويژه‌نامه كنگره فاضلين نراقي، «شخصيت ملا محمد مهدي نراقي» به قلم آيت‌الله شهيد قاضي طباطبايي ، ص 42. گفتني است كه علامه محقق مولا محمد مهدي نراقي، و فرزند نامدارش مرحوم ملا احمد نراقي، از مشاهير فقهاي شيعه و هر دو صاحب تصانيف بسيارند.2- اين داستان ممكن است تا اين حد، قابل توصيه نباشد، اما اهتمام عالمان برجسته‌اي چون مرحوم نراقي را به حفظ و تداوم تمركز در حد بسيار بالا، نشان مي‌دهد.3- گفتني است تفكر به هنگام مطالعه، با صحبت كردن با خود (حديث نفس) متفاوت است. صحبت كردن با خود حالتي است كه فرد را از محور موضوع مورد بحث خارج مي‌سازد و موجب توقف وي مي‌گردد؛ در حالي كه تفكر يعني ممحض شدن بر روي مطلب، براي درك و فهم بيشتر.4- اين روش در منابع علمي به «SQ4R» معروف است.منبع: سايت باشگاه انديشهتصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 643]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها