محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799353953
معاصرسازی موضوعات مذهبی در تئاتر و نمایشنامهنویسی
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: فرهنگ > تئاتر - توجه نمایشنامهنویس به تجربههای دیگر نمایشنامهنویسان ایرانی و خارجی درخصوص معاصرسازی متون دینی و مذهبی، مخاطبان را به شناخت و رهیافت دیگری از تئاتر دینی و مذهبی رهنمون می‌سازد. بهزاد صدیقی: همانطور که می‌دانیم «موضوع» یکی از عناصر اصلی درام‌نویسی محسوب می‌شود و نمایشنامهنویس پیش از شروع نگارش اثر خود در قالب درام و نمایشنامه به موضوع یا موضوع‌های گوناگون می‌اندیشد. او به آنچه که در ذهنش جرقه زده شده یا به آنچه در پیرامونش می‌بیند و نیز به آنچه که این ایده‌ها و طرح‌ها موجب می‌شوند موضوع اصلی را به تکمیل و تکامل برسانند تا نخستین عنصر درام در مخیله و ذهن او شکل بگیرد، فکر می‌کند. همه اینها یا این «آنچه‌ها» که در ذهن و پیرامون او پیدا می‌شود، موضوع یا موضوع‌های اصلی درام نمایشنامهنویس را تشکیل می‌دهد و او به عنوان خالق درام می‌کوشد با عبور از صافی ذهن خویش و پرداخت کافی همه اجزا و عناصر درام خود، مخاطب را درگیر ماجراها و رویدادهای نمایشنامه‌اش سازد. البته کارکرد و کاربرد موضوع در میان نمایشنامههای کلاسیک، مدرن و پسامدرن متفاوت است، اما حضور آن در نمایش‌های کمدی، تراژدی یا در ژانرهای مختلف نمایشی و انواع آن اساساً دارای کارکرد ثابتی هستند و در همه این نوع نمایش‌ها «موضوع» اهمیت و اعتبار لازم را دارد اما به لحاظ تنوع از ویژگی‌هایی برخوردارند. مثلاً موضوع در نمایش‌های طنزآمیز یا نمایشنامههای خانوادگی بسته به مسائلی که در پیرامون نمایشنامهنویس وجود دارد و او به عنوان نویسنده آنها را مورد توجه قرار می‌دهد و آن را با یک پردازش هنری می‌پروراند، تفاوت دارد. همچنین موضوع در نمایشنامه‌هایی که به مسائل عمده بشری و فطرت انسانی برمی‌گردد، چنان از تشخصی برخوردار است که هرگز نمی‌توان آن را به مسائلی در نمایشنامههای معناباخته یا نمایشنامههای پسامدرن شبیه یا یکی دانست، اما در دنیای درام و درام‌نویسی موضوع‌هایی هستند که از وجوه تقدس و تزکیه خاصی برخوردار هستند و در خصوص داستان خلقت بشری و پیامبران و امامان و معصومان یا کسانی که در عبادتگاه‌ها و اماکن مقدس زندگی می‌کنند یا به کسانی که رابطه خاصی با دنیای دین و مذهب دارند، می‌پردازند. در واقع نمایشنامهنویس براساس سلایق و علاقه‌های این‌چنینی خود تلاش می‌کند وجه معنویت و مسائل و دنیای معنوی را مؤکد سازد و اینها را به مخاطبان عرضه کند تا هرچه بیشتر بر ذهن و فکر آنان تأثیر لازم را بگذارد. با چنین نگرشی از سوی نویسنده است که اثرش می‌تواند بر جان و روح او (مخاطب) تأثیرگذار باشد که مسائل مادی کمتر در زندگی او از اهمیت برخوردار می‌شود یا معنویت در زندگی فردی و اجتماعی‌اش بیشتر مورد تأکید قرار می‌گیرد و همواره به عنوان یک بخش مهم از زندگی، مورد توجه واقع می‌شود. به این ترتیب موضوع چنان در ژرف ساخت درام نفوذ می‌کند که در رویارویی با مخاطبان ارزش و اعتبار ویژه‌ای می‌یابد. در اینجا باید یادآور شد که حال موضوعاتی که در تئاتر دینی مورد توجه نمایشنامهنویسان قرار می‌گیرد، آیا همگی برگرفته از داستان‌های قرآنی یا مکتب مقدس و روایت‌های دینی مذهبی هستند یا خیر؟ آیا نمایشنامهنویس این اختیار را دارد و می‌تواند هر مسئله یا پدیده‌ای را که مربوط به دین و مذهب می‌شود، دستمایه کار خویش قرار دهد؟ آیا اساساً موضوع‌های دینی تمام‌شدنی هستند؟ به نظر می‌رسد نمایشنامهنویس تئاتر دینی مثل هر نمایشنامهنویس دیگری باید با شناخت کافی نسبت به موضوعی که انتخاب می‌کند، در این حیطه گام بردارد زیرا کوچکترین اشتباهی می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را برایش فراهم آورد تا آنجا که مخاطبان در برخورد نخست با اثر نویسنده به او واکنش‌های منفی بسیاری نشان می‌دهند که این واکنش حتی ممکن است علاوه بر نادیده انگاشتن حقوق معنوی او به حقوق مادی‌اش آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد آورد. نمایشنامهنویسی که بر آن است در تئاتر دینی و مذهبی دست به تجربه بزند یا اساساً فقط در این مسیر گام بردارد، علاوه بر شناخت و آگاهی از موضوع‌های خاصی که دین و مذهب به طور مستقیم یا غیرمستقیم در اثرش حضور دارد (و این از طریق پژوهش و مطالعه به دست می‌آید) می‌باید در خلق و پرورش داستان، گفت‌وگوها و شخصیت‌هایش از خود مهارت نشان دهد تا تماشاگر آنها را باور کند و از آن متأثر شود؛ پرهیز از کلیشه و تقلید یا به دام نیفتادن در ورطه‌های شعار، کلیشه، تکرار و اغراق‌گرایی یا حتی سانتی‌مانتالیزم و پرداخت دقیق و جزئی‌نگری به همه اجزا، عناصر، شخصیت‌ها و محتویات اثر از سوی نمایشنامهنویس، موجبات پذیرش و قبول (اثر) نمایشنامه را از سوی مخاطب فراهم می‌آورد. با توجه به تغییرات و تحولات دنیای معاصر و همچنین با توجه به پیشرفت‌های تئاتر و تکنیک‌های نمایشنامهنویسی و خلاقیت‌های گونه‌گون نمایشنامهنویسان و امکانات اجرایی، نمایشنامهنویس مثل هر انسان اینجایی و اکنونی می‌تواند به معاصرسازی موضوع‌های دینی دست بزند؛ به‌خصوص معاصرسازی در آیات قرآنی و سیره و احادیث امامان، پیامبران و اولیای دینی تا مخاطب امروزی توجه به امور معنوی را از یاد نبرد و به شناخت بهتر و روشن‌تری از خود، دین یا خالقش دست یابد. از آنجا که پدیدههای مدرن جهان کاملاً ماشینی، کامپیوتری، دیجیتالی و در عصر اینترنت و سایبر، انسان از معنویت فاصله بیشتری گرفته، به نظر می‌رسد نقش هنرمندان تئاتر و اساساً هنرمندان بر تأثیرگذاری انسان قرن بیست و یکمی بر کسی پوشیده نیست و نباید این مهم را نادیده گرفت.دراین میان نمایشنامهنویسان و فیلمنامه‌نویسان با وجود آنچه به مسائل الوهیت و مذهب مربوط می‌شود و به‌خصوص به صورت غیرمستقیم چنین مسائلی را می‌توانند نشان دهند و بر ذهن و فکر مخاطبان بیش از پیش تأثیرگذار شوند. برای دستیابی به این امر، هم می‌توان به چگونگی تبدیل و تحول متون مذهبی به متن دراماتیک متوسل شد و هم شیوه‌ها و تجربیات نمایشنامهنویسان دیگری را که در این حیطه گام برداشته‌اند، مورد توجه قرار داد. در اصل توجه نمایشنامهنویس به تجربههای دیگر نمایشنامهنویسان ایرانی و خارجی درخصوص معاصرسازی متون دینی و مذهبی، مخاطبان را به شناخت و رهیافت دیگری از تئاتر دینی و مذهبی رهنمون می‌سازد. شالوده‌شکنی، آشنازدایی، اقتباس ادبی و حتی آرابتاسیون توسط نمایشنامهنویس، درام و نمایشنامههای دینی و مذهبی را غنی‌تر ساخته و شکل جدیدی از نمایشنامههای مذهبی را پدید می‌آورد. همچنین نمایشنامهنویس می‌تواند با توجه به زندگی معصومان یا اخلاق و سیرت آنان یا داستان‌هایی که از متون کتاب‌های مقدس سرچشمه می‌گیرند و نیز با انتخاب یک موضوع امروزی و حتی مدرن، اثری در حیطه درام خلق کند که از شاکله درام‌های دینی و مذهبی کلاسیک بهتر و قوی‌تر باشد. به نوعی می‌توان گفت با چنین کوشش‌ها و تجربه‌هایی از سوی درام‌نویس، نمایشنامه مدرن دینی یا مذهبی خلق می‌شود. همچنین بهره‌گیری از تصاویر استعاری و نشانه‌های دینی و مذهبی در گفت‌وگو، صوت و صدا و اشیا در چنین آثاری مخاطب را به چالش بیشتری با اثر وامی‌دارد و بدین‌سان بر وجه تأویل‌پذیری اثر افزوده می‌شود. خوشبختانه با توجه به آنچه که در چند سال اخیر با برگزاری جشنواره‌های تئاتر دینی دیدیم، نمایشنامهنویسان، موضوع‌های مختلفی را در لباس امروزی نمایشنامههای دینی و مذهبی نشان دادند و حتی به صراحت می‌توان یادآور شد که برخی از این آثار، الگوهای خوبی برای معاصرسازی متون مذهبی یا متون کهن دینی محسوب می‌شوند.از میان تجربیاتی که در نمایشنامهنویسی تئاتر عاشورایی یا تئاتر رضوی و اساساً تئاتر دینی در سال‌های اخیر توسط نمایشنامهنویسان به نگارش درآمده است، چند اثر شاخص را می‌توان نام برد که اتفاقاً نویسنده باورها و اعتقادات دینی آدم‌های اینجایی و اکنونی را به شکل غیرمستقیم یا مستقیم به درستی به تصویر درآورده و روایت کرده است. به عنوان مثال می‌توان به نمایشنامههای «پل» و «مسافران» و «امیر» هر سه نوشته محمد رحمانیان، «عاشقانه تا هشت بشمار» نوشته چیستا یثربی و «مجلس ضربت‌زدن» نوشته بهرام بیضایی اشاره کرد. در سایر نمایشنامههای دیگری که یا نمایشنامهنویس با توجه به احادیث، رفتار و زندگی امامان معصوم (ع) موضوع و داستان‌هایشان در زمان معاصر یا در زمان گذشته اتفاق افتاده، می‌توان نمونه‌های خوبی را سراغ گرفت، اما با همه کوشش‌ها و تجربیات نمایشنامهنویسان در سال‌های اخیر چه آنها که به صورت سفارشی یا جشنواره‌ای به نگارش درآمدند و چه نمایشنامه‌هایی که براساس انتخاب، علاقه و دغدغه‌های نمایشنامهنویس نوشته شده‌اند، تئاتر دینی برای گونه‌های مختلف و شیوه‌های نمایشنامهنویسی خود و نیز چگونگی بهره گرفتن از متون مذهبی یا هر متنی که به دین و مذهب انسانی مربوط می‌شود، نیازمند پژوهش‌های بسیار و دقیق است. به هر حال به نظر می‌رسد برای دستیابی به چگونگی چنین معاصرسازی‌هایی به پژوهش‌های کاربردی و برگزاری سمینار تخصصی با چنین موضوع‌هایی نیازمند هستیم تا این پژوهش‌ها و تجربه‌ها مورد استفاده نمایشنامهنویسان و به‌خصوص نمایشنامهنویسان جوان و علاقه‌مندان و هنرمندان تئاتر قرار گیرد.54
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 356]
-
گوناگون
پربازدیدترینها