واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: اين سرطان شايع به آساني پيشگيري مي شود
سرطان نوعي ايجاد هرج و مرج و خارج شدن سلول هاي بدن از روند طبيعي است به عبارتي ديگر سرطان يعني رشد، تكثير و گاهي انتشار غيرطبيعي سلولهاي بدن. يك سلول طبيعي ممكن است بدون هيچ دليل واضحي به يك سلول سرطاني تبديل شود- در اغلب موارد، تبديل در اثر مواجهه مكرر با مواد سرطان زا صورت مي گيرد- سلول سرطاني از دستورها و علائم داخلي كه سلولهاي ديگر در كنترل آنها هستند، پيروي نمي كند و به جاي هماهنگي با سلولهاي ديگر خودسرانه عمل كرده و شروع به تكثير مي كند و زماني همان يك سلول سرطاني به توده اي از سلولها كه «تومور» ناميده مي شود، تبديل مي گردد. هرچه تومورها رشد كنند و بزرگتر شوند، جلوي رسيدن مواد غذايي و اكسيژن را به سلولهاي سالم مي گيرند و با پيشرفت سرطان، سلولهاي سالم مي ميرند و عملكرد و سلامت بيمار كاهش يافته و در نهايت اين فرآيند به مرگ بيمار منجر مي شود.
سينه از انواع غدد مترشحه مي باشد كه وظيفه آن توليد شير است. سينه مانند سلولهاي بدن به طور متناوب رشد كرده زماني را نيز به استراحت مي پردازد؛ دوره رشد و استراحت توسط ژن هايي كه در مغز قرار گرفته اند كنترل و اداره مي شود، هنگامي كه ژنها داراي عملكرد مناسبي باشند به خوبي توانايي كنترل رشد سلول ها را دارند اما زمانيكه در عملكرد آنها نوعي ناهنجاري يا بي قاعدگي بروز كند، تسلط خود را روي رشد سلول ها از دست مي دهند؛ به عبارتي ديگر سرطان پستان بدخيمي بافت اصلي پستان است كه در آن سلول هاي نسج پستان كه سازنده شير براي تغذيه نوزادند دچار بدخيمي مي شوند.
تشخيص سرطان پستان يكي از ناخوشايندترين وقايعي است كه ممكن است در طول زندگي يك زن رخ دهد، بايد گفت كه فقط 10 تا 15 درصد سرطانها مادرزادي و موروثي هستند و 90 درصد ديگر به افزايش سن و نوع زندگي افراد بستگي دارند. سرطان پستان، شايع ترين كانسر در زنان و اولين علت مرگ ناشي از سرطان در زنان 40-44 ساله است. اين بدخيمي 33 درصد سرطان هاي خانم ها را تشكيل داده و مسئول 19 درصد از مرگ هاي وابسته به سرطان است. طبق آمار در سال 2005 در حدود 216 هزار نفر مبتلا به نوع حاد ونزديك به 6000 نفر نيز مبتلا به نوع مزمن آن بوده اند. سرطان سينه شايعترين سرطان در ميان زنان كشور ما نيز به شمار مي رود و حدود يك چهارم سرطان هاي زنان ايراني مربوط به سرطان سينه است؛ به اعتقاد كارشناسان با مسن تر شدن جمعيت جوان كشور طي دهه هاي آينده شاهد افزايش آمار مبتلايان به سرطان سينه در كشور خواهيم بود. در حال حاضر نيز بيشتر مبتلايان به سرطان سينه در ايران حدود 45 تا 47 سال سن دارند اين در حاليست كه در ساير كشورها اين سن 10 سال بالاتر است! غربي شدن سبك زندگي مردم، آلودگي محيط زيست، استرس، بالا رفتن سن بارداري، افزايش مصرف لوازم آرايشي و كاهش تمايل به شيردهي در زنان، سن ابتلا به سرطان سينه را در ايران كاهش و شيوع آن را افزايش داده است ولي با اين وجود كارشناسان علت اصلي بروز اين سرطان در ايران را بيشتر به تغذيه نامناسب و چرب (به خصوص مصرف غذاهاي آماده و بيرون از منزل)،بي تحركي و ناراحتي هاي روحي مي دانند.
با افزايش سن ريسك ابتلا به سرطان نيز افزايش مي يابد اما اينطور نيست كه تنها خانمهاي مسن گرفتار اين بيماري شوند. ريسك بروز اين بيماري از آغاز تولد تا 39 سالگي 1 نفر از هر 231 نفر تخمين زده شده است يعني در حدود 0.5 درصد از كل افراد به اين سرطان مبتلا مي شوند، در 40تا59 سالگي اين رقم 1 به 25 است (برابر با 4 درصد) و در 60تا79 سالگي 1 به 15 است. (برابر با 7 درصد).
بالا رفتن سن، عوامل ژنتيكي، سابقه خانوادگي ، عوامل هورموني، يائسگي دير رس، نداشتن سابقه زايمان يا زايمان اول تا 30سالگي، عوامل محيطي از جمله عوامل تغذيه اي و نحوه زندگي، مصرف قرص هاي جلوگيري از بارداري به مدت طولاني- كه البته هنوز بطور كامل اثبات نشده است-استفاده از بعضي داروهاي هورموني به خصوص استفاده از داروهاي استروژني در دوران يائسگي از جمله عوامل خطرزاي اصلي در بروز سرطان پستان هستند كه در صورت شناسايي اين عوامل، پيگيري باليني هر بيمار و درمان سريع و بهتر او امكان پذير مي شود.
اغلب كارشناسان معتقدند عدم استفاده از مشروبات الكلي و دخانيات، مصرف غذاهايي كه بصورت آب پز تهيه مي شوند، استفاده از سبزيجات و انواع ميوه ها، استفاده كمتر از گوشت قرمز، شير دادن به نوزاد (در زناني كه يكسال پس از زايمان به نوزاد خود شير مي دهند احتمال ابتلا به اين بيماري 5درصد كاهش مي يابد) و در كل رعايت امور بهداشتي مي تواند از عوامل اصلي پيشگيري از ابتلا به اين نوع سرطان باشند. نكته مهم ديگر در ارتباط با پيشگيري از سرطان سينه همانطور كه پيشتر نيز گفتيم رژيم غذايي است؛ يك رژيم غذايي بر پايه منابع گياهي در مقايسه با رژيم هاي پرچرب و حاوي منابع حيواني مي تواند تا حد زيادي در پيشگيري از اين سرطان مؤثر باشد.
بد نيست بدانيد يكي از راه هاي تشخيص زود هنگام سرطان سينه خودآزمايي است. همه زنان از 20سالگي بايد اينكار را انجام دهند؛ در 35سالگي يك ماموگرافي به عنوان ملاك اوليه و از سنين 40 تا 50سالگي نيز به صورت سالانه انجام شود.
معاينه سينه به صورت ماهانه توسط خود فرد براي تمامي زنان امكان پذير است در اين معاينات فرد بايد سينه خود را از نظر اختلاف اندازه يا شكل، خروج خون يا ترشح، وجود گودي يا فرورفتگي هاي غيرطبيعي، لمس برجستگي، يا هر علامت غيرطبيعي ديگر بررسي نمايد زيرا درمان موفقيت آميز اين سرطان بستگي به تشخيص اوليه و مراقبت هاي پزشكي متعاقب آن دارد و البته نبايد فراموش كرد كه بسياري از برجستگي ها و ترشحات سينه سرطاني نيست ولي به هرحال بهتر است فرد زمان را از دست ندهد زيرا تشخيص ندادن عارضه و درمان به موقع بيمار، موجب درگيري ديگر اعضاي بدن از جمله كبد، ريه و استخوان ها خواهد شد و به عبارتي «متاستاز» يا درگيري ساير اعضا ايجاد مي شود؛ چنانكه بعد از معاينه و مشاهده نتيجه ماموگرافي و سونوگرافي سرطان پستان تأييد شود، نمونه برداري از توده در مرحله اول درمان انجام مي شود و در صورتي كه نتيجه آزمايشها تأييد كننده سرطان باشد، جراحي درماني (از جمله برداشتن تمام نسج پستان و عضلات كوچك زير سينه و لنف نودهاي لنفاوي همان طرف يا خارج كردن تمام توده همراه با مقداري از نسج سالم و...) لازم است و نبايد فراموش كرد كه احتمال عود بيماري حتي 15 تا 17سال پس از اقدامات جراحي و درمانهاي طبي وجود دارد در نتيجه ويزيت هاي مكرر توسط پزشك ضروري است.
در پايان ذكر اين نكته ضروري است كه افزايش فعاليت بدني به مدت چهار ساعت در هفته تأثير بسزايي در كاهش ابتلا به سرطان سينه دارد به طوري كه طبق تحقيقات انجام شده، زنان ورزشكار 40 درصد كمتر از ساير زنان دچار سرطان سينه مي شوند؛ همچنين زناني كه مصرف حداقل 3 ليوان شير را در برنامه غذايي روزانه خود دارند به ميزان 50درصد كمتر به اين سرطان دچار مي شوند.
پس با كاهش مقدار چربي رژيم غذايي به خصوص چربي هاي اشباع و همچنين استفاده از منابع غذايي حاوي اسيد فوليك شامل سبوس، جوانه گندم، كلم بروكلي، اسفناج، ليمو و... از ابتلا به سرطان سينه پيشگيري كنيم.
سعيد كريمي- كارشناس بهداشت عمومي؛ دانشگاه علوم پزشكي كردستان
سه شنبه 7 آبان 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کيهان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 132]